ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΓΕΝΙΚΕΥΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ-ΤΑΞΙΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
Μέχρι πρόσφατα έμοιαζαν αυτονόητα: το επόμενο δάνειο που βοηθάει στην αποπληρωμή των προηγούμενων, η δεύτερη ή και η τρίτη δουλειά που συμπληρώνει το απαραίτητο για την επιβίωση εισόδημα, η αγορά όλο και κάποιου νέου εμπορεύματος που προσφέρει το άλλοθι για να τρέχει κανείς πίσω από αυτό που στους καιρούς μας περνιέται για ζωή. Μέχρι πρόσφατα δεν εγείρονταν και πολλά ερωτήματα και τα αφεντικά μπορούσαν να θριαμβολογούν για την ανάπτυξη της οικονομίας τους. Κοντεύει ένας χρόνος όμως, που η έννοια της κρίσης καταλαμβάνει τα στόματα και τα μυαλά. Τα αφεντικά βλέπουν τα χρηματιστήρια, τις τράπεζες και τις επιχειρήσεις τους να καταρρέουν ή να απειλούνται, οι πολιτικοί τους εκπρόσωποι εκπονούν επείγοντα σχέδια για τη στήριξή τους και οι αριθμοί τους δεν μετράνε τώρα την αύξηση αλλά την παρακμή της οικονομία τους.
Η καπιταλιστική μηχανή ασθμαίνει, αλλά ούτε ο τυχοδιωκτισμός του χρηματιστικού κεφαλαίου ούτε φυσικά η αλαζονεία των golden boys το εξηγούν. Το σκάσιμο της φούσκας των στεγαστικών δανείων που είχαν δοθεί σε φτωχούς δανειολήπτες στις ΗΠΑ ήταν η απαρχή των σημερινών εξελίξεων. Και ουσιαστικά το ερώτημα είναι για ποιο λόγο πλεόναζαν τα κεφάλαια και επιλέχτηκε η τοποθέτησή τους σε τόσο επισφαλείς επενδύσεις. Ήταν μάλλον μια διέξοδος, ένας τρόπος να κερδοφορήσουν ελλείψει άλλων προσφορότερων επενδυτικών πεδίων. Ο ίδιος ίσως λόγος που εξηγεί τη γενικότερη ευκολία με την οποία τα τελευταία χρόνια χορηγούνταν τα τραπεζικά δάνεία ή το γεγονός ότι είχαν εκτιναχθεί στα ύψη οι λεγόμενες εικονικές αξίες και οι φούσκες των χρηματιστηρίων.
Οι αιτίες της κρίσης πρέπει μάλλον να αναζητηθούν στον καταστατικό ορισμό του καπιταλισμού, στον κύκλο της συσσώρευσης του κεφαλαίου, της απόσπασης υπεραξίας από την εκμετάλλευση της εργασίας και της συνεχούς επανεπένδυσής της με σκοπό την αέναη μεγιστοποίηση της συσσώρευσης. Αυτό μεταφράζεται σε μια διαρκή οικονομική επέκταση η οποία όμως κατά καιρούς φαίνεται να βρίσκει όρια. Ίσως επειδή κάποια στιγμή οι παραδοσιακοί τομείς εμφανίζονται κορεσμένοι για να αξιοποιηθούν περαιτέρω, ίσως επειδή κάπου τα ποσοστά εργασιακής πειθαρχίας και της άντλησης της υπεραξίας μπορεί να κρίνονται μειωμένα για να τραβήξουν κεφάλαια, ίσως επειδή οι καινοτόμοι τομείς μπορεί να αποδεικνύονται ανεπαρκείς για να καλύψουν τον όγκο των απαιτούμενων επενδύσεων.
Και εδώ και σε ολόκληρο τον πλανήτη τα ερωτήματα για τον καπιταλισμό έχουν τεθεί: σε ποιο βαθμό το υπάρχον νεοφιλελεύθερο μοντέλο έχει χρεοκοπήσει, σε ποια κατεύθυνση μπορεί να ανανεωθεί ή να μετασχηματιστεί, πόσο βαθιές θα είναι οι αλλαγές που θα απαιτηθούν. Και αυτά τα ζητήματα δεν περιορίζονται στην οικονομική σφαίρα. Μιλώντας κανείς για την κρίση μιλάει για το τοπίο της κοινωνικής- ταξικής σύγκρουσης σήμερα. Μιλάει για την ανάγκη των αφεντικών να ξαναδιατυπώσουν τους όρους εκμετάλλευσης και να αποκαταστήσουν την εύρυθμη λειτουργία του κύκλου συσσώρευσης του κεφαλαίου. Μιλάει για τις συντελούμενες αλλαγές που επανακαθορίζουν την ολότητα της κοινωνικής ζωής, από την οργάνωση της οικονομίας και τις πολιτικές δομές μέχρι τις πολιτισμικές αντιλήψεις, τα πρότυπα ζωής και την καθημερινότητα.
Το πώς οι μετασχηματισμοί στην καπιταλιστική ανάπτυξη ορίζουν την κοινωνική ζωή αποτυπώνεται στην ίδια την ιστορική διαμόρφωση των περιοχών του ευρύτερου Πειραιά. Είναι γειτονιές που γεννήθηκαν εξαιτίας της εγκατάστασης βιομηχανικών μονάδων κατά τα πρώτα στάδια ανάπτυξης της αθηναϊκής μητρόπολης και των απαιτήσεών τους σε εργατικό δυναμικό. Η κοινωνική τους σύνθεση βασίστηκε στις χιλιάδες των μικρασιατών προσφύγων και των μετέπειτα εσωτερικών μεταναστών που κατέφθασαν όμηροι της ανάγκης για επιβίωση. Η καθημερινότητά τους υπήρξε ταυτισμένη με την ανέχεια, την εντατική εργασία, τις ασθένειες από τις τοξικές εκπομπές των εργοστασίων, αλλά και την αναπτυγμένη συνείδηση του ταξικού διαχωρισμού.
Ωστόσο τις τελευταίες δεκαετίες και αυτές οι γειτονιές μεταμορφώθηκαν εξαιτίας των αλλαγών στην παραγωγική δομή και τους νέους καπιταλιστικούς καταμερισμούς. Η αποβιομηχάνιση επέφερε υψηλά ποσοστά ανεργίας στον κατά βάση κάποτε εργατικό πληθυσμό, η εισβολή των ναών της κατανάλωσης και των προγραμμάτων ανάπλασης έγιναν ο καθρέφτης της μικροαστικοποίησης, η εξατομίκευση πήρε τη θέση των εκτεταμένων σχέσεων κοινωνικής αλληλεγγύης, ενώ τη θέση των σύγχρονων παριών, των πιο εκτεθειμένων στην εκμετάλλευση και την καταπίεση, καταλαμβάνει τώρα το τρίτο κύμα μεταναστών, αυτών από τις βαλκανικές και ασιατικές χώρες.
Σήμερα, οι πρώτες επιπτώσεις των αποφάσεων που παίρνουν τα αφεντικά στο πλαίσιο της τρέχουσας κρίσης είναι ορατές: μειώσεις μισθών, ελαστικοποίηση της εργασίας, απολύσεις. Πρέπει δηλαδή να είναι κανείς διατεθειμένος να δουλεύει περισσότερο για λιγότερα, να υπακούει στις όλο πιο προκλητικές απαιτήσεις του εργοδότη, να αγωνιά ακόμα περισσότερο για το πώς θα επιβιώσει. Στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη στο Πέραμα οι ακυρώσεις επισκευών πλοίων έχουν ως επακόλουθο την έλλειψη μεροκάματων. Αντίστοιχη είναι η κατάσταση στο βιοτεχνικό πάρκο Σχιστού όπου προγραμματίζονται νέες απολύσεις που θα προστεθούν στο 25% της ήδη υπάρχουσας ανεργίας των περιοχών. Το εργοστάσιο επίσης του Παπαστράτου ιδιοκτησίας της πολυεθνικής Philip Μorris μεταφέρθηκε πρόσφατα στον Ασπρόπυργο και οι εργαζόμενοί του από 1100 μειώθηκαν στους 800 μετά από απολύσεις και διακανονισμούς εθελούσιας εξόδου. Ενώ για τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά που ανήκουν από το 2005 στη γερμανική ThyssenKrupp είναι ανοιχτό το σενάριο πώλησής τους προδιαγράφοντας ανακατατάξεις σε βάρος των εργατών και νέες απολύσεις.
Και ενώ για πολλούς η καθημερινότητα έχει ήδη δυσκολέψει -από την ακρίβεια και την αδυναμία να αποπληρωθούν τα δάνεια και οι πιστωτικές κάρτες μέχρι το αγχώδες και ταπεινωτικό πολλές φορές κυνήγι για κάποιο μεροκάματο και τις φιγούρες των περιθωριοποιημένων που ψάχνουν στα υπολείμματα των λαϊκών αγορών- το κράτος προσέφερε 28 δις στις τράπεζες. Γεγονός το οποίο δεν θα έπρεπε να εξοργίζει μόνο γιατί συμβολίζει απροκάλυπτα την κυρίαρχη συνθήκη της ιδιοποίησης του κοινωνικά παραγόμενου πλούτου από τα αφεντικά, αλλά και για την ειρωνεία ότι διατίθενται ακριβώς για να στηρίξουν και να διαιωνίσουν αυτή τη συνθήκη που κατατρώει τον χρόνο, τη δημιουργικότητα και εντέλει τη ζωή μας.
Μιλώντας πάντως κανείς για την κρίση δεν μπορεί παρά να εστιάσει στο πιο σημαντικό: την κοινωνική αναταραχή και τους αγώνες που μπορούν να αναζωπυρωθούν υπό την πίεση των ολοένα ασφυκτικότερων όρων επιβίωσης. Χαρακτηριστικά είναι τα γεγονότα στη Γουαδελούπη -αποικιοκρατική κτήση κάποτε και μέρος του γαλλικού κράτους σήμερα. Οι υπέρογκες αυξήσεις των τιμών των προϊόντων οδήγησαν σε κήρυξη γενικής απεργίας διαρκείας και σε συνεχόμενες κινητοποιήσεις οι οποίες κλιμακώθηκαν έναν μήνα μετά σε γενικευμένη εξέγερση και σύγκρουση με τους μηχανισμούς καταστολής. Τελικά, και υπό τον φόβο της επέκτασης των ταραχών στα γκέτο της μητροπολιτικής Γαλλίας, η τοπική κυβέρνηση αναδιπλώθηκε δίνοντας αυξήσεις στους μισθούς για να εκτονωθεί η κατάσταση. Χαρακτηριστική είναι και η αναταραχή στη χρεοκοπημένη Ισλανδία ενώ πολλά ακόμα γεγονότα καταγράφονται ενάντια σε αναδιαρθρώσεις επιχειρήσεων και σε μαζικές απολύσεις: οι ομηρίες διευθυντικών στελεχών στη Γαλλία, η πρόσφατη επίθεση γάλλων και βέλγων εργατών στα γραφεία εταιρείας χαλυβουργίας στο Λουξεμβούργο, οι καταλήψεις εργασιακών χώρων στην Κίνα, οι απεργίες και οι συγκρούσεις σε χώρες τις ανατολικής Ευρώπης.
Ωστόσο η δυναμική της έκρηξης των συσσωρευμένων κοινωνικών αντιφάσεων δεν θα πρέπει να αναζητηθεί στενά και μόνο στο πεδίο της παραγωγής και των εργατικών κινητοποιήσεων, αλλά σε ολόκληρο το κοινωνικό πεδίο. Όπως οι οργισμένες κινητοποιήσεις των μεταναστών στις 21 & 22 Μάη στο κέντρο της Αθήνας, που προκλήθηκαν μετά το σκίσιμο του Κορανίου από τους μπάτσους σε ένα από τα αυξανόμενα αστυνομικά πογκρόμ εναντίον τους. Μια προσβολή που ξεχείλισε το ποτήρι των καθημερινών ταπεινώσεων, ξυλοδαρμών, συλλήψεων, απελάσεων.
Αλλά η επιλογή του αγώνα δεν αποτελεί έναν εξ ορισμού μονόδρομο μέσα στις εξελίξεις. Στον αντίποδα αναδύονται φαινόμενα μοιρολατρίας, όπως η μαζική προσευχή που έκαναν εργάτες στο Ντιτρόιτ για τη διάσωση της αυτοκινητοβιομηχανίας. Φαινόμενα ενίσχυσης του ρατσισμού, όπως το σύνθημα «δουλειά πρώτα στους βρετανούς εργάτες» που εμφανίστηκε σε εργατικές κινητοποιήσεις στην Αγγλία. Φαινόμενα υποχώρησης στους εργοδοτικούς εκβιασμούς, όπως οι όροι εργασίας έστω και με ένα μεροκάματο ανά δεκαπενθήμερο που αποδέχτηκε το σωματείο της Ford στην Ισπανία ή η συμφωνία για ημιαπασχόληση και τριήμερη εβδομάδα εργασίας στην οποία συναίνεσε το σωματείο στην εταιρεία παραγωγής καλωδίων Fulgor στην Κόρινθο.
Φαινόμενα τα οποία ευθέως ή εμμέσως συνδέονται με τη λειτουργία των μηχανισμών μεσολάβησης και χειραγώγησης. Με τον ρόλο των ΜΜΕ, τα οποία παρουσιάζουν την κρίση ως ζήτημα φυσικής τάξης και διαταξική υπόθεση, υποβιβάζουν τις εικόνες της εξαθλίωσης σε μέρος της καθημερινής ρουτίνας και έχουν τόση σχέση με την αληθινή ζωή όσο και οι εκφράσεις συμπόνιας και θλίψης των ευρωπαίων επιτρόπων που μπροστά στον φακό φροντίζουν να «νιώθουν» τις συνέπειες εκ μέρους εκείνων που τις βιώνουν πραγματικά. Με τον ρόλο των εργατοπατέρων, οι οποίοι ως «υπεύθυνοι συνομιλητές» στα τραπέζια του διαλόγου μοιράζονται με τα αφεντικά την ίδια αγωνία να διασωθεί η οικονομία τους, σμπαραλιάζοντας τα συμφέροντα και υπονομεύοντας τον αυτοπροσδιορισμό των εργαζόμενων και κάθε μαχητική επιλογή. Με τον ρόλο των κομμάτων, τα οποία ως εκφραστές των διάφορων αποχρώσεων της πολιτικής διαχείρισης, όχι μόνο προωθούν τη λογική της ανάθεσης αλλά υποδεικνύουν και το επιτρεπόμενο φάσμα των κοινωνικών δυνατοτήτων: από την υπεράσπιση ενός περισσότερο «ρυθμισμένου» φιλελευθερισμού μέχρι την ολοένα επιθετικότερη στοχοποίηση των μεταναστών από την ακροδεξιά και από το ξαναζέσταμα των σοσιαλδημοκρατικών φαντασμάτων μέχρι τη νεόκοπη ρητορική της «πράσινης» ανάπτυξης.
Σε αυτούς τους καιρούς και με απόλυτη συνέπεια στην ιστορία τους, τα αφεντικά του κόσμου και οι δράσεις τους δεν προοιωνίζουν τίποτε το διαφορετικό από ένα ακόμη σκοτεινότερο μέλλον. Υπάρχει όμως αυτό που αν και δεν υπόσχεται, μπορεί να αλλάξει τα πάντα. Η επιλογή μας να δράσουμε αυτοοργανωμένα χωρίς ιεραρχίες και διαμεσολαβήσεις, όχι μόνο για τα λίγα και τα άμεσα αλλά και για τον αυτοκαθορισμό της ίδιας μας της ύπαρξης. Η επιλογή μας να δράσουμε ενάντια στους καταναγκασμούς, ενάντια στον επιβαλλόμενο πνιγμό μας στο βούρκο της αλλοτρίωσης, ενάντια στις νόρμες των εμπορευμάτων και της κατανάλωσης.
Είναι εδώ και τώρα η ανάγκη της προώθησης των σχέσεων κοινότητας και αλληλεγγύης ανάμεσα στους εκμεταλλευόμενους και της λογικής της επίθεσης ενάντια στον κόσμο της εκμετάλλευσης και της καταπίεσης και τους υπερασπιστές του. Εμπνεόμενες και εμπνεόμενοι από την εξέγερση του Δεκέμβρη και την πνοή που έδωσε και δίνει στο άπλωμα του κοινωνικού-ταξικού αγώνα, με τις συνελεύσεις στις γειτονιές, τις καταλήψεις κτιρίων και εδαφών, τις επιθετικές δράσεις σε στόχους της εξουσίας, τις μαζικές διαδηλώσεις…
Ιούνης 2009
Συνέλευση εξεγερμένων από Σαλαμίνα, Πέραμα, Κερατσίνι, Δραπετσώνα, Νίκαια
1.Κάθε ανάρτηση του blog εκφράζει μονάχα τον αρθρογράφο της_ 2.Κάθε ιστορική αναφορά που παρατίθεται στο blog εχθρεύεται τις διαδρομές του πατριωτικού σπαραγμόύ ή της υπερηφάνειας._ .
4 σχόλια:
ρε συνέλευση εξεγερμένων δεν πάτε να κάνετε ένα ρεσάλτο στο γκρεμό..άκου συνέλευση εξεγερμένων.. ρε έχετε πολύ γέλιο:)))))))
ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΓΕΝΙΚΕΥΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ-ΤΑΞΙΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
Μέχρι πρόσφατα έμοιαζαν αυτονόητα: το επόμενο δάνειο που βοηθάει στην αποπληρωμή των προηγούμενων, η δεύτερη ή και η τρίτη δουλειά που συμπληρώνει το απαραίτητο για την επιβίωση εισόδημα, η αγορά όλο και κάποιου νέου εμπορεύματος που προσφέρει το άλλοθι για να τρέχει κανείς πίσω από αυτό που στους καιρούς μας περνιέται για ζωή. Μέχρι πρόσφατα δεν εγείρονταν και πολλά ερωτήματα και τα αφεντικά μπορούσαν να θριαμβολογούν για την ανάπτυξη της οικονομίας τους. Κοντεύει ένας χρόνος όμως, που η έννοια της κρίσης καταλαμβάνει τα στόματα και τα μυαλά. Τα αφεντικά βλέπουν τα χρηματιστήρια, τις τράπεζες και τις επιχειρήσεις τους να καταρρέουν ή να απειλούνται, οι πολιτικοί τους εκπρόσωποι εκπονούν επείγοντα σχέδια για τη στήριξή τους και οι αριθμοί τους δεν μετράνε τώρα την αύξηση αλλά την παρακμή της οικονομία τους.
Η καπιταλιστική μηχανή ασθμαίνει, αλλά ούτε ο τυχοδιωκτισμός του χρηματιστικού κεφαλαίου ούτε φυσικά η αλαζονεία των golden boys το εξηγούν. Το σκάσιμο της φούσκας των στεγαστικών δανείων που είχαν δοθεί σε φτωχούς δανειολήπτες στις ΗΠΑ ήταν η απαρχή των σημερινών εξελίξεων. Και ουσιαστικά το ερώτημα είναι για ποιο λόγο πλεόναζαν τα κεφάλαια και επιλέχτηκε η τοποθέτησή τους σε τόσο επισφαλείς επενδύσεις. Ήταν μάλλον μια διέξοδος, ένας τρόπος να κερδοφορήσουν ελλείψει άλλων προσφορότερων επενδυτικών πεδίων. Ο ίδιος ίσως λόγος που εξηγεί τη γενικότερη ευκολία με την οποία τα τελευταία χρόνια χορηγούνταν τα τραπεζικά δάνεία ή το γεγονός ότι είχαν εκτιναχθεί στα ύψη οι λεγόμενες εικονικές αξίες και οι φούσκες των χρηματιστηρίων.
Οι αιτίες της κρίσης πρέπει μάλλον να αναζητηθούν στον καταστατικό ορισμό του καπιταλισμού, στον κύκλο της συσσώρευσης του κεφαλαίου, της απόσπασης υπεραξίας από την εκμετάλλευση της εργασίας και της συνεχούς επανεπένδυσής της με σκοπό την αέναη μεγιστοποίηση της συσσώρευσης. Αυτό μεταφράζεται σε μια διαρκή οικονομική επέκταση η οποία όμως κατά καιρούς φαίνεται να βρίσκει όρια. Ίσως επειδή κάποια στιγμή οι παραδοσιακοί τομείς εμφανίζονται κορεσμένοι για να αξιοποιηθούν περαιτέρω, ίσως επειδή κάπου τα ποσοστά εργασιακής πειθαρχίας και της άντλησης της υπεραξίας μπορεί να κρίνονται μειωμένα για να τραβήξουν κεφάλαια, ίσως επειδή οι καινοτόμοι τομείς μπορεί να αποδεικνύονται ανεπαρκείς για να καλύψουν τον όγκο των απαιτούμενων επενδύσεων.
Και εδώ και σε ολόκληρο τον πλανήτη τα ερωτήματα για τον καπιταλισμό έχουν τεθεί: σε ποιο βαθμό το υπάρχον νεοφιλελεύθερο μοντέλο έχει χρεοκοπήσει, σε ποια κατεύθυνση μπορεί να ανανεωθεί ή να μετασχηματιστεί, πόσο βαθιές θα είναι οι αλλαγές που θα απαιτηθούν. Και αυτά τα ζητήματα δεν περιορίζονται στην οικονομική σφαίρα. Μιλώντας κανείς για την κρίση μιλάει για το τοπίο της κοινωνικής- ταξικής σύγκρουσης σήμερα. Μιλάει για την ανάγκη των αφεντικών να ξαναδιατυπώσουν τους όρους εκμετάλλευσης και να αποκαταστήσουν την εύρυθμη λειτουργία του κύκλου συσσώρευσης του κεφαλαίου. Μιλάει για τις συντελούμενες αλλαγές που επανακαθορίζουν την ολότητα της κοινωνικής ζωής, από την οργάνωση της οικονομίας και τις πολιτικές δομές μέχρι τις πολιτισμικές αντιλήψεις, τα πρότυπα ζωής και την καθημερινότητα.
Το πώς οι μετασχηματισμοί στην καπιταλιστική ανάπτυξη ορίζουν την κοινωνική ζωή αποτυπώνεται στην ίδια την ιστορική διαμόρφωση των περιοχών του ευρύτερου Πειραιά. Είναι γειτονιές που γεννήθηκαν εξαιτίας της εγκατάστασης βιομηχανικών μονάδων κατά τα πρώτα στάδια ανάπτυξης της αθηναϊκής μητρόπολης και των απαιτήσεών τους σε εργατικό δυναμικό. Η κοινωνική τους σύνθεση βασίστηκε στις χιλιάδες των μικρασιατών προσφύγων και των μετέπειτα εσωτερικών μεταναστών που κατέφθασαν όμηροι της ανάγκης για επιβίωση. Η καθημερινότητά τους υπήρξε ταυτισμένη με την ανέχεια, την εντατική εργασία, τις ασθένειες από τις τοξικές εκπομπές των εργοστασίων, αλλά και την αναπτυγμένη συνείδηση του ταξικού διαχωρισμού.
Ωστόσο τις τελευταίες δεκαετίες και αυτές οι γειτονιές μεταμορφώθηκαν εξαιτίας των αλλαγών στην παραγωγική δομή και τους νέους καπιταλιστικούς καταμερισμούς. Η αποβιομηχάνιση επέφερε υψηλά ποσοστά ανεργίας στον κατά βάση κάποτε εργατικό πληθυσμό, η εισβολή των ναών της κατανάλωσης και των προγραμμάτων ανάπλασης έγιναν ο καθρέφτης της μικροαστικοποίησης, η εξατομίκευση πήρε τη θέση των εκτεταμένων σχέσεων κοινωνικής αλληλεγγύης, ενώ τη θέση των σύγχρονων παριών, των πιο εκτεθειμένων στην εκμετάλλευση και την καταπίεση, καταλαμβάνει τώρα το τρίτο κύμα μεταναστών, αυτών από τις βαλκανικές και ασιατικές χώρες.
Σήμερα, οι πρώτες επιπτώσεις των αποφάσεων που παίρνουν τα αφεντικά στο πλαίσιο της τρέχουσας κρίσης είναι ορατές: μειώσεις μισθών, ελαστικοποίηση της εργασίας, απολύσεις. Πρέπει δηλαδή να είναι κανείς διατεθειμένος να δουλεύει περισσότερο για λιγότερα, να υπακούει στις όλο πιο προκλητικές απαιτήσεις του εργοδότη, να αγωνιά ακόμα περισσότερο για το πώς θα επιβιώσει. Στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη στο Πέραμα οι ακυρώσεις επισκευών πλοίων έχουν ως επακόλουθο την έλλειψη μεροκάματων. Αντίστοιχη είναι η κατάσταση στο βιοτεχνικό πάρκο Σχιστού όπου προγραμματίζονται νέες απολύσεις που θα προστεθούν στο 25% της ήδη υπάρχουσας ανεργίας των περιοχών. Το εργοστάσιο επίσης του Παπαστράτου ιδιοκτησίας της πολυεθνικής Philip Μorris μεταφέρθηκε πρόσφατα στον Ασπρόπυργο και οι εργαζόμενοί του από 1100 μειώθηκαν στους 800 μετά από απολύσεις και διακανονισμούς εθελούσιας εξόδου. Ενώ για τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά που ανήκουν από το 2005 στη γερμανική ThyssenKrupp είναι ανοιχτό το σενάριο πώλησής τους προδιαγράφοντας ανακατατάξεις σε βάρος των εργατών και νέες απολύσεις.
Και ενώ για πολλούς η καθημερινότητα έχει ήδη δυσκολέψει -από την ακρίβεια και την αδυναμία να αποπληρωθούν τα δάνεια και οι πιστωτικές κάρτες μέχρι το αγχώδες και ταπεινωτικό πολλές φορές κυνήγι για κάποιο μεροκάματο και τις φιγούρες των περιθωριοποιημένων που ψάχνουν στα υπολείμματα των λαϊκών αγορών- το κράτος προσέφερε 28 δις στις τράπεζες. Γεγονός το οποίο δεν θα έπρεπε να εξοργίζει μόνο γιατί συμβολίζει απροκάλυπτα την κυρίαρχη συνθήκη της ιδιοποίησης του κοινωνικά παραγόμενου πλούτου από τα αφεντικά, αλλά και για την ειρωνεία ότι διατίθενται ακριβώς για να στηρίξουν και να διαιωνίσουν αυτή τη συνθήκη που κατατρώει τον χρόνο, τη δημιουργικότητα και εντέλει τη ζωή μας.
Μιλώντας πάντως κανείς για την κρίση δεν μπορεί παρά να εστιάσει στο πιο σημαντικό: την κοινωνική αναταραχή και τους αγώνες που μπορούν να αναζωπυρωθούν υπό την πίεση των ολοένα ασφυκτικότερων όρων επιβίωσης. Χαρακτηριστικά είναι τα γεγονότα στη Γουαδελούπη -αποικιοκρατική κτήση κάποτε και μέρος του γαλλικού κράτους σήμερα. Οι υπέρογκες αυξήσεις των τιμών των προϊόντων οδήγησαν σε κήρυξη γενικής απεργίας διαρκείας και σε συνεχόμενες κινητοποιήσεις οι οποίες κλιμακώθηκαν έναν μήνα μετά σε γενικευμένη εξέγερση και σύγκρουση με τους μηχανισμούς καταστολής. Τελικά, και υπό τον φόβο της επέκτασης των ταραχών στα γκέτο της μητροπολιτικής Γαλλίας, η τοπική κυβέρνηση αναδιπλώθηκε δίνοντας αυξήσεις στους μισθούς για να εκτονωθεί η κατάσταση. Χαρακτηριστική είναι και η αναταραχή στη χρεοκοπημένη Ισλανδία ενώ πολλά ακόμα γεγονότα καταγράφονται ενάντια σε αναδιαρθρώσεις επιχειρήσεων και σε μαζικές απολύσεις: οι ομηρίες διευθυντικών στελεχών στη Γαλλία, η πρόσφατη επίθεση γάλλων και βέλγων εργατών στα γραφεία εταιρείας χαλυβουργίας στο Λουξεμβούργο, οι καταλήψεις εργασιακών χώρων στην Κίνα, οι απεργίες και οι συγκρούσεις σε χώρες τις ανατολικής Ευρώπης.
Ωστόσο η δυναμική της έκρηξης των συσσωρευμένων κοινωνικών αντιφάσεων δεν θα πρέπει να αναζητηθεί στενά και μόνο στο πεδίο της παραγωγής και των εργατικών κινητοποιήσεων, αλλά σε ολόκληρο το κοινωνικό πεδίο. Όπως οι οργισμένες κινητοποιήσεις των μεταναστών στις 21 & 22 Μάη στο κέντρο της Αθήνας, που προκλήθηκαν μετά το σκίσιμο του Κορανίου από τους μπάτσους σε ένα από τα αυξανόμενα αστυνομικά πογκρόμ εναντίον τους. Μια προσβολή που ξεχείλισε το ποτήρι των καθημερινών ταπεινώσεων, ξυλοδαρμών, συλλήψεων, απελάσεων.
Αλλά η επιλογή του αγώνα δεν αποτελεί έναν εξ ορισμού μονόδρομο μέσα στις εξελίξεις. Στον αντίποδα αναδύονται φαινόμενα μοιρολατρίας, όπως η μαζική προσευχή που έκαναν εργάτες στο Ντιτρόιτ για τη διάσωση της αυτοκινητοβιομηχανίας. Φαινόμενα ενίσχυσης του ρατσισμού, όπως το σύνθημα «δουλειά πρώτα στους βρετανούς εργάτες» που εμφανίστηκε σε εργατικές κινητοποιήσεις στην Αγγλία. Φαινόμενα υποχώρησης στους εργοδοτικούς εκβιασμούς, όπως οι όροι εργασίας έστω και με ένα μεροκάματο ανά δεκαπενθήμερο που αποδέχτηκε το σωματείο της Ford στην Ισπανία ή η συμφωνία για ημιαπασχόληση και τριήμερη εβδομάδα εργασίας στην οποία συναίνεσε το σωματείο στην εταιρεία παραγωγής καλωδίων Fulgor στην Κόρινθο.
Φαινόμενα τα οποία ευθέως ή εμμέσως συνδέονται με τη λειτουργία των μηχανισμών μεσολάβησης και χειραγώγησης. Με τον ρόλο των ΜΜΕ, τα οποία παρουσιάζουν την κρίση ως ζήτημα φυσικής τάξης και διαταξική υπόθεση, υποβιβάζουν τις εικόνες της εξαθλίωσης σε μέρος της καθημερινής ρουτίνας και έχουν τόση σχέση με την αληθινή ζωή όσο και οι εκφράσεις συμπόνιας και θλίψης των ευρωπαίων επιτρόπων που μπροστά στον φακό φροντίζουν να «νιώθουν» τις συνέπειες εκ μέρους εκείνων που τις βιώνουν πραγματικά. Με τον ρόλο των εργατοπατέρων, οι οποίοι ως «υπεύθυνοι συνομιλητές» στα τραπέζια του διαλόγου μοιράζονται με τα αφεντικά την ίδια αγωνία να διασωθεί η οικονομία τους, σμπαραλιάζοντας τα συμφέροντα και υπονομεύοντας τον αυτοπροσδιορισμό των εργαζόμενων και κάθε μαχητική επιλογή. Με τον ρόλο των κομμάτων, τα οποία ως εκφραστές των διάφορων αποχρώσεων της πολιτικής διαχείρισης, όχι μόνο προωθούν τη λογική της ανάθεσης αλλά υποδεικνύουν και το επιτρεπόμενο φάσμα των κοινωνικών δυνατοτήτων: από την υπεράσπιση ενός περισσότερο «ρυθμισμένου» φιλελευθερισμού μέχρι την ολοένα επιθετικότερη στοχοποίηση των μεταναστών από την ακροδεξιά και από το ξαναζέσταμα των σοσιαλδημοκρατικών φαντασμάτων μέχρι τη νεόκοπη ρητορική της «πράσινης» ανάπτυξης.
Σε αυτούς τους καιρούς και με απόλυτη συνέπεια στην ιστορία τους, τα αφεντικά του κόσμου και οι δράσεις τους δεν προοιωνίζουν τίποτε το διαφορετικό από ένα ακόμη σκοτεινότερο μέλλον. Υπάρχει όμως αυτό που αν και δεν υπόσχεται, μπορεί να αλλάξει τα πάντα. Η επιλογή μας να δράσουμε αυτοοργανωμένα χωρίς ιεραρχίες και διαμεσολαβήσεις, όχι μόνο για τα λίγα και τα άμεσα αλλά και για τον αυτοκαθορισμό της ίδιας μας της ύπαρξης. Η επιλογή μας να δράσουμε ενάντια στους καταναγκασμούς, ενάντια στον επιβαλλόμενο πνιγμό μας στο βούρκο της αλλοτρίωσης, ενάντια στις νόρμες των εμπορευμάτων και της κατανάλωσης.
Είναι εδώ και τώρα η ανάγκη της προώθησης των σχέσεων κοινότητας και αλληλεγγύης ανάμεσα στους εκμεταλλευόμενους και της λογικής της επίθεσης ενάντια στον κόσμο της εκμετάλλευσης και της καταπίεσης και τους υπερασπιστές του. Εμπνεόμενες και εμπνεόμενοι από την εξέγερση του Δεκέμβρη και την πνοή που έδωσε και δίνει στο άπλωμα του κοινωνικού-ταξικού αγώνα, με τις συνελεύσεις στις γειτονιές, τις καταλήψεις κτιρίων και εδαφών, τις επιθετικές δράσεις σε στόχους της εξουσίας, τις μαζικές διαδηλώσεις…
Ιούνης 2009
Συνέλευση εξεγερμένων από Σαλαμίνα, Πέραμα, Κερατσίνι, Δραπετσώνα, Νίκαια
Δημοσίευση σχολίου