«Αλλοι οι νόμοι της στεριάς και άλλοι της θάλασσας» λένε οι νησιώτες, και όπως φαίνεται ισχύει. Μαθήματα καλής γειτονίας παρέδωσαν Τούρκοι ψαράδες που με δική τους πρωτοβουλία επέστρεψαν σε Ελληνα συνάδελφό τους από τη Χίο τα 2.000 μέτρα δίχτυα, που είχε κατασχέσει τουρκικό λιμενικό επειδή τα είχε «ρίξει» σε τουρκικά χωρικά ύδατα.
«Ξαφνικά, στις 6 Ιουνίου μου τηλεφώνησε ο Σιακίρ, ένας γνωστός μου Τούρκος ψαράς από την Κάτω Παναγιά (Ciftlik Koy)» θυμάται σήμερα ο κ. Τάσος Φούτσος, συνταξιούχος εκπαιδευτικός και «εθελοντής» διερμηνέας ελληνικών - τουρκικών, μιας και ως Ιμβριος κατέχει άψογα τις δύο γλώσσες. «Ο Τούρκος αλιεύς με ενημέρωσε ότι σκάφος της τουρκικής ακτοφυλακής μάζεψε τα δίχτυα ενός Χιώτη. «Τον είδαμε την επομένη που γύρισε και τα έψαχνε» μου εξήγησε «θέλαμε να τον ενημερώσουμε αλλά δεν είχαμε κώδικα επικοινωνίας. Γι' αυτό χρειάζομαι τη βοήθειά σου! Θέλω να του πεις να μην ανησυχεί, θα τα πάρουμε τα δίχτυα του και θα του τα επιστρέψουμε σύντομα»». Το κόστος των διχτυών κυμαίνεται στα 1.500 ευρώ και το περιστατικό συνέβη στις αρχές της κατ' εξοχήν αλιευτικής περιόδου.
Στην «άλλη πλευρά»
Παλαιότερα, στις ταραγμένες δεκαετίες του '50 και του '60 οι συλλήψεις αλιέων εκατέρωθεν ήταν μια συνήθης τακτική. Σήμερα, ωστόσο, τα πνεύματα εν πολλοίς έχουν ηρεμήσει. «Οταν το Λιμενικό εντοπίζει ψαράδες που έχουν περάσει από την «άλλη πλευρά», τους λέει απλώς να απομακρυνθούν» υπογραμμίζει τοπικός παράγοντας. Είναι κοινό μυστικό ότι εντός θαλάσσης οι ισορροπίες αλλάζουν. «Ψαρεύουμε πλάι πλάι» ομολογεί ψαράς της περιοχής «χωρίς να δίνουμε και τόση σημασία στους τύπους. Και συνεργαζόμαστε στενά. Για παράδειγμα ανταλλάσσουμε ψάρια ανάλογα με τη ζήτηση που έχουν: οι σκορπίνες «χτυπάνε» ψηλές τιμές στην ελληνική ψαραγορά, ενώ στην Τουρκία δεν τις αγοράζει κανείς». Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, τα δίχτυα κατασχέθηκαν, κατόπιν καταγγελίας.
Το σχέδιο «δράσης» ήταν απλό και αποτελεσματικό. Στις 11/12 τα εν λόγω δίχτυα θα έβγαιναν σε πλειστηριασμό και θα τα αποκτούσε όποιος θα έδινε την καλύτερη προσφορά. «Οι σύλλογοι αλιέων στον Τσεσμέ και την Κάτω Παναγιά συνεννοήθηκαν μεταξύ τους για το συμβάν» διηγείται ο κ. Φούτσος. «Ετσι, έπεσε «σύρμα» σε όλους να μην διεκδικήσουν τα χιώτικα δίχτυα. Παράλληλα έκαναν «πέρα» τον καταγγέλλοντα». Προηγουμένως, η τουρκική πλευρά είχε ενημερώσει τον «διαμεσολαβητή» ότι η τιμή εκκίνησης για τα λάφυρα θα ήταν τα 460 ευρώ, 920 τουρκικές λίρες δηλαδή. Εν συνεχεία, ρώτησαν αν ο Ελληνας συνάδελφος διετίθετο να δώσει το αντίτιμο αυτό. Ο Χιώτης ψαράς, όταν έμαθε έπειτα από τόσο μεγάλο διάστημα ότι η «πραμάτεια» του είχε διασωθεί, χάρηκε πολύ και δήλωσε έτοιμος να τους μεταβιβάσει στην τράπεζα το ποσό. «Εκείνοι, όμως, αρνήθηκαν. «Θα μας τα δώσει μετά, όταν τα φέρουμε στη Χίο» απάντησαν με σιγουριά».
Εύκολο βέβαια να το λες, δύσκολο να το κάνεις. «Μου φάνηκε τρελό κάτι τέτοιο. Απαιτείται πολλή γραφειοκρατία, χρειάζονται βίζα για να έλθουν και τα δίχτυα έπρεπε να ελεγχθούν από το τελωνείο. Ετσι, τους πρότεινα να δοθεί ένα «μεσοπέλαγο» ραντεβού» σχολιάζει ο διερμηνέας «επέμειναν, όμως, «μη σε νοιάζει, θα τα καταφέρουμε»». Και όντως τα κατάφεραν - αφού πάταξαν ακόμα και το τέρας της γραφειοκρατίας. «Ο δήμαρχος, οι αρχές και η διεύθυνση τουρισμού της γείτονος βοήθησαν πολύ κάνοντας τα «στραβά μάτια»» σημειώνει ο κ. Φούτσος.
Δύο μέρες αργότερα η τουρκική «αντιπροσωπεία» -ο Σιακίρ, ηθικός αυτουργός της ευγενικής αυτής κίνησης, με δύο φίλους του- με κοστούμια περίμενε όλο ανυπομονησία τον Κώστα για να του δώσει ό, τι του ανήκε.
Γνωστοί από τη θάλασσα
«Πλησίασαν οι δύο πλευρές και ξάφνου αγκαλιάστηκαν. Εγώ έμεινα άναυδος. «Γνωρίζεστε;» ρώτησα στα τουρκικά. «Μα φυσικά! Από το πέλαγος»». Μετά τους εναγκαλισμούς ακολούθησε ανταλλαγή δώρων και φυσικά... ουζάκια. Οταν μιλάμε, άλλωστε, για ελληνοτουρκική φιλία, το φαγοπότι είναι προαπαιτούμενο. «Ο Χιώτης ψαράς για να ευχαριστήσει τους συναδέλφους είχε οργανώσει ένα κέρασμα, στο οποίο συμμετείχε η ευρύτερη οικογένειά του - ανίψια, ξαδέλφια, εγγόνια. Γίναμε, λοιπόν, μια μεγάλη πολύβουη παρέα» περιγράφει με συγκίνηση ο Ιμβριος μεταφραστής. «Ο Σιακίρ έλεγε συνέχεια «πώς να το μεταφέρω στους δικούς μου στην Τουρκία αυτό που συμβαίνει σήμερα εδώ!;». Είναι αλήθεια ότι η ατμόσφαιρα ήταν πολύ ζεστή και μιλήσαμε για τα πάντα».
Δεν είναι βέβαια η πρώτη φορά που οι δύο πλευρές συνεργάζονται, και δη με επιτυχία. «Είχαμε βοηθήσει παλαιότερα τον Σιακίρ στην αναζήτηση του ξαδέλφου του ψαρά, που είχε χαθεί με τη βάρκα του» αναφέρει ο κ. Φούτσος. «Ο ίδιος, δυστυχώς, δεν βρέθηκε ποτέ, αλλά εντοπίστηκε από ελληνικό ελικόπτερο η βάρκα του».
«Η γειτονία προϋποθέτει τη συνεργασία και την προσέγγιση. Αλλιώς πάμε χαμένοι» σχολιάζει ο κ. Γιάννης Μακριδάκης, συγγραφέας και δημοσιογράφος σε τοπικές εφημερίδες της Χίου. «Πριν από δέκα χρόνια όταν μιλούσαμε για ελληνοτουρκική φιλία, ο κόσμος μας κοιτούσε παράξενα. Σήμερα, ξεφυτρώνουν συνεχώς φροντιστήρια όπου παραδίδονται εκτός των άλλων και τουρκικά».
«Ξαφνικά, στις 6 Ιουνίου μου τηλεφώνησε ο Σιακίρ, ένας γνωστός μου Τούρκος ψαράς από την Κάτω Παναγιά (Ciftlik Koy)» θυμάται σήμερα ο κ. Τάσος Φούτσος, συνταξιούχος εκπαιδευτικός και «εθελοντής» διερμηνέας ελληνικών - τουρκικών, μιας και ως Ιμβριος κατέχει άψογα τις δύο γλώσσες. «Ο Τούρκος αλιεύς με ενημέρωσε ότι σκάφος της τουρκικής ακτοφυλακής μάζεψε τα δίχτυα ενός Χιώτη. «Τον είδαμε την επομένη που γύρισε και τα έψαχνε» μου εξήγησε «θέλαμε να τον ενημερώσουμε αλλά δεν είχαμε κώδικα επικοινωνίας. Γι' αυτό χρειάζομαι τη βοήθειά σου! Θέλω να του πεις να μην ανησυχεί, θα τα πάρουμε τα δίχτυα του και θα του τα επιστρέψουμε σύντομα»». Το κόστος των διχτυών κυμαίνεται στα 1.500 ευρώ και το περιστατικό συνέβη στις αρχές της κατ' εξοχήν αλιευτικής περιόδου.
Στην «άλλη πλευρά»
Παλαιότερα, στις ταραγμένες δεκαετίες του '50 και του '60 οι συλλήψεις αλιέων εκατέρωθεν ήταν μια συνήθης τακτική. Σήμερα, ωστόσο, τα πνεύματα εν πολλοίς έχουν ηρεμήσει. «Οταν το Λιμενικό εντοπίζει ψαράδες που έχουν περάσει από την «άλλη πλευρά», τους λέει απλώς να απομακρυνθούν» υπογραμμίζει τοπικός παράγοντας. Είναι κοινό μυστικό ότι εντός θαλάσσης οι ισορροπίες αλλάζουν. «Ψαρεύουμε πλάι πλάι» ομολογεί ψαράς της περιοχής «χωρίς να δίνουμε και τόση σημασία στους τύπους. Και συνεργαζόμαστε στενά. Για παράδειγμα ανταλλάσσουμε ψάρια ανάλογα με τη ζήτηση που έχουν: οι σκορπίνες «χτυπάνε» ψηλές τιμές στην ελληνική ψαραγορά, ενώ στην Τουρκία δεν τις αγοράζει κανείς». Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, τα δίχτυα κατασχέθηκαν, κατόπιν καταγγελίας.
Το σχέδιο «δράσης» ήταν απλό και αποτελεσματικό. Στις 11/12 τα εν λόγω δίχτυα θα έβγαιναν σε πλειστηριασμό και θα τα αποκτούσε όποιος θα έδινε την καλύτερη προσφορά. «Οι σύλλογοι αλιέων στον Τσεσμέ και την Κάτω Παναγιά συνεννοήθηκαν μεταξύ τους για το συμβάν» διηγείται ο κ. Φούτσος. «Ετσι, έπεσε «σύρμα» σε όλους να μην διεκδικήσουν τα χιώτικα δίχτυα. Παράλληλα έκαναν «πέρα» τον καταγγέλλοντα». Προηγουμένως, η τουρκική πλευρά είχε ενημερώσει τον «διαμεσολαβητή» ότι η τιμή εκκίνησης για τα λάφυρα θα ήταν τα 460 ευρώ, 920 τουρκικές λίρες δηλαδή. Εν συνεχεία, ρώτησαν αν ο Ελληνας συνάδελφος διετίθετο να δώσει το αντίτιμο αυτό. Ο Χιώτης ψαράς, όταν έμαθε έπειτα από τόσο μεγάλο διάστημα ότι η «πραμάτεια» του είχε διασωθεί, χάρηκε πολύ και δήλωσε έτοιμος να τους μεταβιβάσει στην τράπεζα το ποσό. «Εκείνοι, όμως, αρνήθηκαν. «Θα μας τα δώσει μετά, όταν τα φέρουμε στη Χίο» απάντησαν με σιγουριά».
Εύκολο βέβαια να το λες, δύσκολο να το κάνεις. «Μου φάνηκε τρελό κάτι τέτοιο. Απαιτείται πολλή γραφειοκρατία, χρειάζονται βίζα για να έλθουν και τα δίχτυα έπρεπε να ελεγχθούν από το τελωνείο. Ετσι, τους πρότεινα να δοθεί ένα «μεσοπέλαγο» ραντεβού» σχολιάζει ο διερμηνέας «επέμειναν, όμως, «μη σε νοιάζει, θα τα καταφέρουμε»». Και όντως τα κατάφεραν - αφού πάταξαν ακόμα και το τέρας της γραφειοκρατίας. «Ο δήμαρχος, οι αρχές και η διεύθυνση τουρισμού της γείτονος βοήθησαν πολύ κάνοντας τα «στραβά μάτια»» σημειώνει ο κ. Φούτσος.
Δύο μέρες αργότερα η τουρκική «αντιπροσωπεία» -ο Σιακίρ, ηθικός αυτουργός της ευγενικής αυτής κίνησης, με δύο φίλους του- με κοστούμια περίμενε όλο ανυπομονησία τον Κώστα για να του δώσει ό, τι του ανήκε.
Γνωστοί από τη θάλασσα
«Πλησίασαν οι δύο πλευρές και ξάφνου αγκαλιάστηκαν. Εγώ έμεινα άναυδος. «Γνωρίζεστε;» ρώτησα στα τουρκικά. «Μα φυσικά! Από το πέλαγος»». Μετά τους εναγκαλισμούς ακολούθησε ανταλλαγή δώρων και φυσικά... ουζάκια. Οταν μιλάμε, άλλωστε, για ελληνοτουρκική φιλία, το φαγοπότι είναι προαπαιτούμενο. «Ο Χιώτης ψαράς για να ευχαριστήσει τους συναδέλφους είχε οργανώσει ένα κέρασμα, στο οποίο συμμετείχε η ευρύτερη οικογένειά του - ανίψια, ξαδέλφια, εγγόνια. Γίναμε, λοιπόν, μια μεγάλη πολύβουη παρέα» περιγράφει με συγκίνηση ο Ιμβριος μεταφραστής. «Ο Σιακίρ έλεγε συνέχεια «πώς να το μεταφέρω στους δικούς μου στην Τουρκία αυτό που συμβαίνει σήμερα εδώ!;». Είναι αλήθεια ότι η ατμόσφαιρα ήταν πολύ ζεστή και μιλήσαμε για τα πάντα».
Δεν είναι βέβαια η πρώτη φορά που οι δύο πλευρές συνεργάζονται, και δη με επιτυχία. «Είχαμε βοηθήσει παλαιότερα τον Σιακίρ στην αναζήτηση του ξαδέλφου του ψαρά, που είχε χαθεί με τη βάρκα του» αναφέρει ο κ. Φούτσος. «Ο ίδιος, δυστυχώς, δεν βρέθηκε ποτέ, αλλά εντοπίστηκε από ελληνικό ελικόπτερο η βάρκα του».
«Η γειτονία προϋποθέτει τη συνεργασία και την προσέγγιση. Αλλιώς πάμε χαμένοι» σχολιάζει ο κ. Γιάννης Μακριδάκης, συγγραφέας και δημοσιογράφος σε τοπικές εφημερίδες της Χίου. «Πριν από δέκα χρόνια όταν μιλούσαμε για ελληνοτουρκική φιλία, ο κόσμος μας κοιτούσε παράξενα. Σήμερα, ξεφυτρώνουν συνεχώς φροντιστήρια όπου παραδίδονται εκτός των άλλων και τουρκικά».
Ιωάννα Φωτιάδη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου