Τρίτη 22 Φεβρουαρίου 2011

ΒΑΚΙΛΟΣ Γ' ΤΕΥΧΟΣ, ΣΕΛ. 38


Απόσπασμα από το ταξιδιωτικό άρθρο του Δ. Γαλιατσάτου 
"Ποδηλατάδα στην Πελοπόννησο"

Εξω από τη Δημητσάνα και λίγο πάνω από τη Μονή Φιλοσόφου στο φαράγγι του Λούσιου  σύμφωνα με τις ταμπέλες αλλά και ιστοσελίδες, λειτουργούσε κατά τη Τουρκοκρατία κρυφό σχολείο (ΚΣ). Οι ανύποπτοι επισκέπτες χειραγωγούνται στο μύθο της υποτιθέμενης λειτουργίας παράνομων σχολείων κατά τη περίοδο αυτή.  

Απλή λογική αλλά και απόψεις πολλών ιστορικών και ερευνητών αποδεικνύουν χονδροειδές και σαθρό, το όλο κατασκεύασμα. Πως ήταν δυνατόν οι φωνές τα παιχνίδια τα ηχηρά γέλια των παιδιών κατά τη διάρκεια της διαδρομής από και προς το ΚΣ να διαφεύγουν συνεχώς της προσοχής των Τούρκων;   Θεία Πρόνοια ….
Γιατί να λειτουργούν κρυφά και παράνομα αφού δεν αναφέρεται κανένα διάταγμα του Σουλτάνου που να απαγορεύει τη λειτουργία σχολείων; 

Το 17ο αιώνα λειτουργούσαν Ελληνικά Σχολεία νόμιμα στη Χίο, στις Κυδωνίες, στην Τραπεζούντα, στη Σμύρνη, στην Κωνσ/πολη, στα Ιωάννινα, στις Μηλιές Πηλίου, στον Τύρναβο, στην Κοζάνη, στην Πάτμο και στη Δημητσάνα. 

Ενώ λοιπόν λειτουργούσε νόμιμο και φανερό σχολείο στη Δημητσάνα, μέσα στη πόλη, κατά τους υπέρμαχους του ΚΣ οι γονείς παραφρόνησαν και έστελναν τα παιδιά έξω και μακριά από τη πόλη, πάνω από τη Μονή Φιλοσόφου μέσα σε ένα σκοτεινό και απρόβλεπτο περιβάλλον.  

Ακόμη και σήμερα με σύγχρονο ορειβατικό εξοπλισμό το πέρασμα  του Λούσιου εγκυμονεί κινδύνους. Η διάσχιση με παιδιά απαιτεί πρόσθετα προληπτικά μέτρα. Ανεβαίνουμε και κατεβαίνουμε πολύ αργά και επιφυλακτικά, επειδή το μονοπάτι για το ΚΣ στενεύει, παίρνει σταθερά ανοδική και σχεδόν κατακόρυφη κλίση και επιπλέον το έδαφος γλιστράει από τις συχνές βροχοπτώσεις που σημειώνονται στο Μαίναλο. (Νωπή μένει στη μνήμη μας η τραγωδία της  27-05-2007).

Είναι δυνατόν σε συνθήκες κατοχής και χωρίς εξοπλισμό παιδιά να ανεβαίνουν στο ΚΣ, να μη παίζουν αλλά να συγκεντρώνονται ώστε να τηρούν τους κανόνες ασφαλούς ορειβασίας και αναρρίχησης;   

Αλλά ίσως τα προστατεύει η νουθεσία και η καθοδήγηση του μοναχού  στο ΚΣ, όπως φαίνεται στο γνωστό από τα σχολικά εγχειρίδια πίνακα του Νικολάου Γύζη. Το θέμα του πίνακα στερείται ιστορικής τεκμηρίωσης, προφανώς όμως απηχεί την ευγνωμοσύνη του Γύζη προς την Εκκλησιαστική Επιτροπή της Τήνου η οποία το 1865 του χορήγησε υποτροφία για να σπουδάσει στο εξωτερικό. Κανένα ιστορικό στοιχείο δεν υπάρχει που να αποδεικνύει την ύπαρξη  ΚΣ.   

Οι έγκυροι ιστορικοί και ερευνητές  Παπαρηγόπουλος, Σάθας,  Γ. Βλαχογιάννης, οι καθηγητές Πανεπιστημίου Γ.Ζώρας  &  Α.Αγγέλου είναι κατηγορηματικοί :   «ΚΣ  δεν υπήρξε, πρόκειται για μύθο». Η Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, οι ερευνητές  Γιάννης Κορδάτος, Διον. Κόκκινος και Δημ. Φωτιάδης  δεν αναφέρουν ύπαρξη ΚΣ. Επίσης την αρνούνται και οι μελετητές της Ιστορίας Θαν. Ευταξίας 
Μανουήλ Γεδεών & Κωνσ. Κούμας.   

Ο μύθος καλλιεργήθηκε και συντηρείται για θρησκευτικές σκοπιμότητες και αντιβαίνει στον ισχυρισμό της Εκκλησίας ότι κηρύττει και υπερασπίζεται την αλήθεια. Η ιστορική αλήθεια μπορεί να συγκαλύπτεται ή να αλλοιώνεται, αλλά μπορεί και να αναζητείται έστω και αν είναι χωμένη μέσα στο φαράγγι του Λούσιου.   

----------

Για το θέμα του κρυφού σχολειού μπορείται επίσης να διαβάσετε ηλεκτρονικά το βιβλίο του Άλκη Αγγέλου - "Το κρυφό σχολειό. Χρονικό ενός μύθου", εκδόσεις Εστία. ΕΔΩ

Κυριακή 13 Φεβρουαρίου 2011

ΒΑΚΙΛΟΣ Γ' ΤΕΥΧΟΣ, ΣΕΛ. 18

Αμπελάκι ~1930,  οικογένεια Παπαναγιώτου.

 600 λέξεις για τον σχολιασμό μιας φωτογραφίας είναι αρκετές;
.
Βλέποντας τη φωτογραφία μού ήρθε στο μυαλό η σκηνή του τέλους στην σπονδυλωτή  ταινία ‘Όνειρα’ του Κουροσάβα, η οποία καταλήγει σε μια κηδεία εύθυμη, όπου τα μοιρολόγια έχουν δώσει τη θέση τους στα γκονγκ κι επικρατεί χαρούμενη μουσική, χορός από τους ευδιάθετους συνοδοιπόρους του νεκρού. Όμως δε πρόκειται περί αυτού. Σε τούτη τη φωτογραφία δεν εκδηλώνεται συναίσθημα χαράς ούτε και λύπης. Προϋπάρχει το παγερό που τα καλύπτει.

Εδώ ο θάνατος μοιάζει με ένα γεγονός βιωμένο, ενταγμένο στη κουλτούρα της ζωής.
Δεν αποτελεί κατάρα, συμφορά ή μιαρή εξαίρεση. Γι’ αυτό ακριβώς ο θάνατος έπρεπε να φωτογραφηθεί κι όχι να απωθηθεί μέσα στο φαντασιακό των συγγενών της εκλιπούσας. Ο φωτογράφος συμβολοποιούσε τη στιγμή του περάσματος, ενώ ακόμα οι ζωντανοί συνυπάρχουνε με το νεκρό, αγγίζονται, φωτογραφίζονται. Στο σύνολο της η κατάσταση του πένθους εξανθρωπίζεται, προσαρμόζεται στην καθημερινότητα με την ευλάβεια που του πρέπει, γιατί ο πόνος περιέχει μέσα του την αντίληψη του μη αναστρέψιμου και τελικά  βιώνεται ως μια πραγματική διαβατήρια τελετή.  Το κρέμασμα της φωτογραφίας μέσα στο πατρικό σπίτι, ως μοτίβο συνυφασμένο με την καθημερινότητα, επιβεβαιώνει αυτή την εξοικείωση. Η διεργασία του πένθους έτσι γινόταν πιο ανώδυνη.

«Πρέπει να δοθεί στον θλιμμένο δυνατότητα να αντιμετωπίσει και να ξεδιαλύνει το πένθος του για να μπορέσει να βγει απ’ αυτό συναισθηματικά σώος. Οι συγγενείς εκείνων που χάθηκαν στην μάχη και που τα σώματά τους δεν βρέθηκαν ποτέ έχουν την μεγαλύτερη δυσκολία να θεραπευθούν από τη θλίψη, γιατί δεν είχαν κάποιον, στον οποίο να συγκεντρώσουν την προσοχή τους και να εκφράσουν τη θλίψη τους και πέφτουν εύκολα στον πειρασμό της αρνήσεως του γεγονότος του θανάτου».

Η σύνθεση της φωτογραφίας μάς αποκαλύπτει και κάτι ακόμη.
Ο νεκρός θρηνείται πρωτίστως από τους συγγενείς αλλά αποτελεί απώλεια για όλους τους συγχωριανούς. Τα επίσημα ρούχα των συγγενών, η παραδοσιακή ενδυμασία της νεκρής καθώς και τα πολύτιμα κτερίσματά της το αποκαλύπτουν:
- η μεταξένια μπόλια απ’ το Σουφλί,
- το χρυσοκέντητο ζιπούνι (ραμμένο από τα χέρια της περίφημης κεντήστρας Δέσποινας από την Κωνσταντινούπολη, απ’ την οποία προμηθεύονταν οι Αμπελακιώτες καραβοκύρηδες τα κομμάτια της στολής για τις αρραβωνιαστικές τους),
- τα μελίπηκτα κεριά, απαραίτητα στοιχεία για την ορατότητα μέσα στο έρεβος του κάτω κόσμου,
- το περίφημο δαχτυλίδι-κειμήλιο στο δεξί χέρι όχι τυχαία. Κατά τη λαϊκή αντίληψη η δεξιά θέση ήταν φορέας του καλού ενώ αντίθετα η αριστερόστροφη κίνηση δήλωνε υποταγή στο διάβολο και στο κακό, γι’ αυτό και η συγγενείς της φόρεσαν το δαχτυλίδι στο καλοδεχούμενο από τη κρίση του θεού χέρι.

Να λοιπόν γιατί το πένθος αντικατοπτρίζει τα ήθη ενός ολόκληρου χωριού με συνεκτικούς δεσμούς και ηθικούς κώδικες. Το εθιμοτυπικό του δεσίματος χεριών και ποδιών της νεκρής δεν απουσιάζει κι από δω με μια προσεκτική ματιά της φωτογραφίας. Υπήρχε η πίστη του βρυκολακιάσματος, η γνωστή σήμερα νεκροφάνεια. Βλέπουμε λοιπόν πως όλη η διαδικασία μέχρι τη ταφή ήταν σύμφωνη με τις τυπολατρίες και τις δεισιδαιμονίες της κοινότητας. Άλλωστε η απώλεια αποτελεί την εγγύηση της συνέχειας της κοινωνικής αλυσίδας. Ο θάνατος επιφέρει το επέκεινα.

Και τελικά, η τιμή του πένθους είναι ουσιαστικά η ευχαριστία του θρηνωδού προς το θανόντα, Η αναγνώριση της προσφοράς εντός της γονεϊκής κλίμακας. Όλος ο σεβασμός σφραγίζεται στα καρφωμένα βλέμματα επάνω στη νεκρή. Όλοι τους είναι υποχρεωμένοι να σκύψουν ταπεινά το κεφάλι για να την τιμήσουν ή και να την εγκωμιάσουν μέσα από τη φωτογραφία. Σε αυτήν οφείλουνε την ύπαρξή τους και όλοι τους είναι περήφανοι. Να γιατί στέκουν προσοχή μπροστά της. Αυτοί που πενθούν, πάντα όρθιοι μπορούν να σταθούν στα πόδια τους χάρη σε σένα που βρίσκεσαι ξαπλωμένη. Ο διαχωρισμός εύγλωττος. Η διαφορετική στάση υποδηλώνει την αντίθεση ζωής και θανάτου. Είναι θέμα κίνησης και ακινησίας.

Όλοι οι όρθιοι περικυκλώνουν τη νεκρή, ξορκίζουνε το απευκταίο σε ενότητα: δεν υπάρχει τελετή χωρίς το κύκλο.
Σταμάτης Σύρακας

Παρασκευή 11 Φεβρουαρίου 2011

Κυριακή 6 Φεβρουαρίου 2011

ΓΟΥΝΤΙ ΑΛΛΕΝ

Την επόμενη ζωή μου θέλω να την ζήσω ανάποδα.

Ξεκινάς από νεκρός. – ‘Έτσι το γλιτώνεις αυτό.
Μετά ξυπνάς σε ένα γηροκομείο και αισθάνεσαι κάθε μέρα και καλύτερα.

Σε πετάνε έξω από το γηροκομείο γιατί δεν είσαι πλέον τόσο γέρος. Πηγαίνεις και εισπράττεις την σύνταξή σου και μετά όταν αρχίζεις να δουλεύεις σου δίνουν δώρο ένα χρυσό ρολόι και κάνουν πάρτι για σένα την πρώτη μέρα στην δουλειά.

Δουλεύεις τα επόμενα 40 χρόνια μέχρι να γίνεις νέος και να χαρείς την ζωή.
Κάνεις πάρτι, πίνεις αλκοόλ και γενικά είσαι ‘ατακτούλης’. Μετά είσαι έτοιμος για το γυμνάσιο.

Μετά πας στο δημοτικό, γίνεσαι παιδί, παίζεις. Δεν έχεις ευθύνες, γίνεσαι βρέφος μέχρι τη στιγμή που γεννιέσαι. Μετά περνάς 9 μήνες κολυμπώντας σε ένα πολυτελές σπά με όλα τα κομφόρ, κεντρική θέρμανση και πλήρη εξυπηρέτηση, μεγαλύτερο χώρο κάθε μέρα και – Νάτο !!

Τελειώνεις σαν ένας οργασμός.....!!

Τετάρτη 2 Φεβρουαρίου 2011

ΕΙΔΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟ 2007

Το Μεγαλόσταυρο του Τάγματος του Φοίνικος απένειμε την Παρασκευή στην Σούζαν Μουμπάρακ ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας. Η σύζυγος του προέδρου της Αιγύπτου Χόσνι Μουμπάρακ τιμήθηκε για τη δραστηριότητά της για την ειρήνη και τα παιδιά-θύματα του πολέμου ως πρόεδρος της «Διεθνούς Κίνησης Γυναικών για την Ειρήνη». 

Ο κ. Παπούλιας δέχθηκε το μεσημέρι της Παρασκευής στο Προεδρικό Μέγαρο την κ. Μουμπάρακ, την οποία συνόδευε η Μαριάννα Βαρδινογιάννη, πρόεδρος του Ιδρύματος για το Παιδί και την Οικογένεια. Στην τελετή παρασημοφόρησης παρευρέθηκε η υπουργός Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη και ο υπουργός Πολιτισμού Γιώργος Βουλγαράκης.

Ο κ. Παπούλιας συνεχάρη την κ. Μουμπάρακ για τις δραστηριότητές της, ενώ εκείνη ευχαρίστησε θερμώς για την τιμή που της έγινε, τονίζοντας ότι αυτή απευθύνεται και σε όλους τους συνεργάτες της και τους χιλιάδες νέους και νέες που την βοηθούν στην επιτέλεση αυτού του έργου.

Τέλος, ο υπουργός Πολιτισμού Γ.Βουλγαράκης δήλωσε ότι «επειδή ο πολιτισμός δεν μπορεί να σταθεί χωρίς ειρήνη, σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και προστασία της κοινωνικής συνοχής, η συνεισφορά της κ. Μουμπάρακ στον πολιτισμό είναι τεράστια. Γι αυτό θα ήθελα να της απονείμω το βραβείο του υπουργείου Πολιτισμού σαν ένδειξη αναγνώρισης του έργου της σε παγκόσμιο επίπεδο».

http://news.in.gr/greece/article/?aid=814962
Χωρίς παρεξήγηση..

1.Κάθε ανάρτηση του blog εκφράζει μονάχα τον αρθρογράφο της_
2.Κάθε ιστορική αναφορά που παρατίθεται στο blog εχθρεύεται τις διαδρομές του πατριωτικού σπαραγμόύ ή της υπερηφάνειας._

.
Powered By Blogger